W ostatnią środę 7. lutego odbyło się na terenie Ogrodu Botanicznego w Kielcach zimowe czyszczenie budek lęgowych. Jest to ostatni czas na tego typu zabieg, ponieważ ptaki pomału przygotowują się do wiosny, w tym także do wyszukiwania dogodnych do lęgu miejsc.

W naszym Ogrodzie od 2015 r. znajduje się 5 budek lęgowych typu A, w których w sezonie zamieszkują głównie sikory. Poniżej zamieszczamy kilka podstawowych informacji na temat budek lęgowych.

Czym jest budka lęgowa?

Imitacja naturalnej dziupli umożliwiająca rozród ptakom dziuplastym. Najczęściej wykonana z drewna, o jedno spadzistym dachu, od pnia do otworu, oraz nieheblowanych deskach od wewnątrz, tak by pisklęta mogły się łatwiej wdrapać z gniazda do wyjścia. Należy pamiętać, że żadna budka lęgowa nie jest lepsza od naturalnej dziupli!

W jakim celu zakładana?

W dobie brakujących naturalnych miejsc do lęgu ptaków dziuplastych (m. in. niedostateczna ilość starych i obumierających drzew w lasach), stwarzamy zastępcze (sztuczne) warunki do zakładania gniazd i wychowania potomstwa przez ptaki.

Czym się charakteryzuje?

Odpowiednią średnicą otworu wejściowego, który dla poszczególnych grup ptaków jest inny. Ogrodowe budki mają około 3 cm średnicy, przez co zamieszkują je głównie sikory. Ponadto bardzo ważna jest długość otworu wlotowego, czyli grubość ściany frontowej budki. Im jest ona grubsza tym drapieżnik (np. kuna lub kot) nie są w stanie sięgnąć łapą do gniazda i wybrać jaj lub pisklęta. Istotne jest także usytuowanie wejścia względem dna oraz możliwość jej otwarcia.

Gdzie i w jaki sposób je umieszczać?

Rozmieszczenie budek zależy dla jakich ptaków są one przeznaczone. Najkorzystniej jednak, by budki były zakładane w miejscach zacisznych mniej uczęszczanych przez ludzi, zacienionych. Zakładane na drzewach na wysokości około 4–8 m. Pamiętając o odpowiednim oddaleniu budek o około 30 m.

O czym należy pamiętać?

O regularnym czyszczeniu, raz do roku w terminie od 16 października do końca lutego. Ma to na celu pozbycie się ewentualnych pasożytów jak również względy bezpieczeństwa. Gniazda budowane na starych znacząco zbliżają się do otworu wlotowego co zwiększa szanse drapieżników na dostanie się do piskląt.

Czy można także zakładać karmniki?

Zdecydowanie nie!!! O ile w przypadku budek lęgowych jest to uzasadnione zmniejszającą się liczbą starych drzew dziuplastych, to w przypadku karmników sytuacja wygląda inaczej. Pomagając słabym osobnikom zaburzamy kondycję całej populacji, ponadto często takie miejsca zajmowane są przez wszędobylskie i agresywne w stosunku do innych ptaków kawki i gawrony. Właśnie przy karmnikach ptaki bardzo często padają łupem drapieżników. Duża ilość odchodów pozostawianych na karmniku jest źródłem ptasich chorób. Poza tym, zbytnie uzależnienie ptaków od darmowej „stołówki” powoduje, że ptaki tracą potrzebę własnego poszukiwania pokarmu.