Ogród Botaniczny w Kielcach w tym roku obchodzi jubileusz 10-lecia, licząc od momentu wbicia przysłowiowej „pierwszej łopaty”. W 2009 r. rozpoczęto budowę ogrodzenia, a pierwsze nasadzenia roślin miały miejsce w 2010 r. W związku z tym, to co dziś można zobaczyć w Ogrodzie to efekt intensywnych prac trwających zaledwie 10 lat. Od samego początku dokładaliśmy wszelkich starań, aby obiekt był sprzyjający dla osób z różnymi dysfunkcjami fizycznymi, jak i psychicznymi.

Wyłoniony w drodze konkursu projekt budowlany Ogrodu z 2008 r. zakładał obecność na terenie Ogrodu tylko i wyłącznie łagodnie przebiegających ścieżek bez gwałtownych, ostrych załamań. Wszystkie ogrodowe linie są łagodne, łukowate, a różnego rodzaju place – koliste, owalne, lub o nieregularnych lecz „miękkich” kształtach (wyjątkiem są ogrody pokazowe, które zaplanowano na bazie kwadratu o powierzchni ok. 100 m²).

Ścieżki

Całość została zaprojektowana w taki sposób, aby do każdego miejsca w Ogrodzie można było dojść różnymi drogami. Większość z nich pozbawiona jest schodów, czy progów. To wszystko po to, aby osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich mogły bez żadnych przeszkód zwiedzać Ogród. Oczywiście są także wyjątki, ponieważ w niektórych miejscach spadek terenu jest zbyt duży (różnica wysokości terenu w Ogrodzie wynosi ok. 20 m!), zatem zmuszeni byliśmy zastosować niewielką ilość stopni. Szerokość dróg i ścieżek, jak i ich nawierzchnia również jest dostosowana dla użytkowników wózków inwalidzkich, czy osób niewidomych. W Ogrodzie do dyspozycji zwiedzających mamy ponad 3 km ścieżek z nawierzchnią granitową (kostka paryska) oraz ok. 2 km ścieżek z utwardzoną nawierzchnią mineralną. Ich szerokość waha się od 150 do 400 cm, zatem są one szersze od minimalnych szerokości ścieżek (120 cm) określonych choćby w Zarządzeniu nr 28/2019 Prezydenta Miasta Kielce z dn. 29.01.2019 r. w sprawie wprowadzenia „Standardów dostępności przestrzeni publicznej dla osób niepełnosprawnych miasta Kielce”, czy z zaleceniami organizacji zajmujących się wdrażaniem hortiterapii opisanych w Inclusive Landscape Design. 

Terminal dla osób niewidomych

Na początku zwiedzania Ogrodu osoby niewidome i słabowidzące mogą zapoznać się Ogrodem oraz jego poszczególnymi kolekcjami. Wszystko dzięki ustawionemu wiosną tego roku udźwiękowionemu terminalowi informacyjnemu dedykowanemu właśnie dla tej grupy odbiorców. Terminal posiada plan całego Ogrodu w postaci warstwy tyflograficznej o jaskrawych kolorach dopasowanych dla osób słabowidzących. Ponadto wbudowano tu moduł dźwiękowy umożliwiający odsłuchanie informacji o poszczególnych kolekcjach roślinnych (20 przycisków dźwiękowych).

Ogród hortiterapeutyczny

To najnowsza inwestycja na terenie Ogrodu, która zakończyła się w maju br. Hortiterapia to dziedzina z pogranicza medycyny, psychologii i ogrodnictwa, która skierowana jest do osób z różnymi dysfunkcjami psychosomatycznymi. Już w XIX w. naukowo potwierdzono pozytywny wpływ pracy w ogrodzie na motorykę i psychikę człowieka. Stąd też takie miejsca, traktowane jako warsztatowe, doskonale sprawdzają się dla osób cierpiących na różnego rodzaju choroby psychiczne, zmagające się z depresją, demencją, czy też porażeniem mózgowym. Wszystkie znajdujące się tutaj elementy infrastruktury zostały zaprojektowane zgodnie wytycznymi międzynarodowych organizacji zajmujących się hortiterapią Thrive i Sensory Trust. Do dyspozycji mamy m. in. 2 stoły, 2 skrzynie, stanowisko dla wózków inwalidzkich, ergonomiczne narzędzia ogrodnicze. Wszystkie zainteresowane instytucje i fundacje zajmujące się pracą nad poprawieniem stanu zdrowia borykających się z w/w sferami chorobowymi serdecznie zapraszamy do kontaktu z nami w celu nawiązania współpracy.

Inne elementy

Dbając o osoby użytkujące wózki inwalidzkie na terenie Ogrodu znajduje się kilkanaście drewnianych skrzyń, pełniących funkcję podwyższonych rabat, w których posadzone zostały rośliny. W jednych z nich znajduje się Kolekcja Roślin Przyprawowych i Leczniczych, w innych Kolekcja Lilii, a jeszcze inne wykorzystywane są do celów edukacyjnych. Skrzynie mają różne wymiary i różne wysokości, jednak wszystkie są łatwo dostępne dla osób niepełnosprawnych i chorych. Ponadto cześć z nich ma specjalnie wykonane zatoczki, aby osoba poruszająca się na wózku mogła swobodnie w nie wjechać by podziwiać rośliny.

Nasadzenia roślinne w Ogrodzie w wielu miejscach noszą cechy ogrodów sensorycznych. Kompozycja roślin została tak dobrana, aby mogły one oddziaływać na wszystkie zmysły człowieka. Do dyspozycji mamy także 4 deszczochrony w ławkami, gdzie można się schronić nie tylko przed deszczem, ale także przed słońcem. Budynek toalet również został dostosowany dla niepełnosprawnych – posiada stosowny podjazd oraz punkty sanitarne.

W ostatnim czasie przy pomocy Miejskiego Zarządu Dróg w Kielcach udało nam się stworzyć dwa miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych usytuowane pod samą bramą główną Ogrodu. W najbliższym czasie powstanie także chodnik i przejście dla pieszych na wprost wejścia do Ogrodu. Jednak w związku z tym, że jest to teren pasa drogowego, a sama ulica Karczówkowska objęta jest ochroną konserwatora zabytków, plany wymagają wielu konsultacji z różnymi organami. Sprawa jest w toku. Z naszej strony serdecznie prosimy o jeszcze chwilę cierpliwości.

Plany na przyszłość

Oczywiście zdajemy sobie sprawę z pewnych niedoskonałości. Pragniemy je sukcesywnie poprawiać, zwiększając poziom dostępności Ogrodu dla osób z różnymi dysfunkcjami. Wszystko po to, aby każda grupa społeczna mogła bez żadnych przeszkód zwiedzać jeden z ciekawszych obiektów turystyczno-edukacyjnych Kielc i regionu świętokrzyskiego.

Zapraszamy WSZYSTKICH do Ogrodu!!!