Warto zobaczyć
KARCZÓWKA
PIĘKNY KLASZTOR I ŚLADY GÓRNICTWA
Jest to wzniesienie w Górach Świętokrzyskich położone w Paśmie Kadzielniańskim w południowo-zachodniej części miasta. Góra zbudowana jest z wapieni dewońskich, zaś w dolnej części znajdują się wychodnie zlepieńców. Eksploatowano tutaj do celów budowlanych wapienie jak również pozyskiwano rudy ołowiu w postaci galeny. Ślady działalności górniczej są widoczne w południowej i zachodniej części góry. W 1957 utworzono rezerwat krajobrazowy o powierzchni 27 ha. Na szczycie wzniesienie zlokalizowany jest kościół pw. Karola Boromeusza i klasztor księży pallotynów. Do 1957 roku był to klasztor oo. bernardynów. Kompleks budynków powstawał w latach 1624-1631, jego fundatorem był biskup krakowski Marcin Szyszkowski. Powodem budowy kompleksu było podziękowanie za ominiecie Kielc zarazą, która rozprzestrzeniała się w 1622 roku. Na początku XVIII obiekt przebudowano, powstały dodatkowe zabudowania gospodarcze otoczone murem, basztami i bramą wjazdową. Do środka klasztoru prowadzą barokowe schody, wykonane z wydobywanego w okolicach Kielc czerwonego i szarego piaskowca. Pod wieżą, znajduje się kaplica pw. Św. Barbary a tam posąg świętej wykonany z samorodka galeny, który został odnaleziony przez miejscowego górnika, Hilarego Malę z Niewachlowa.
WIĘCEJ INFORMACJI
2. Lokalizacja
BIESAK-BIAŁOGON
NAJSTARSZE SKAŁY W KIELCACH I PAMIĄTKI WULKANÓW SPRZED 480 MILIONÓW LAT
Rezerwat przyrody ,,Biesak-Białogon’’ zlokalizowany w kompleksie leśnym Pasma Posłowickiego, na północnym zboczu Kamiennej Góry obejmuje zalane wodą wyrobisko dawnego kamieniołomu wraz z otoczeniem leśnym, o łącznej powierzchni 13,13 ha. Wydobycie piaskowców m.in. do wyrobu kostki brukowej prowadzone w kamieniołomie do 1961 roku, odsłoniło profil skał kambru i ordowiku pochodzenia morskiego. Skały kambryjskie reprezentowane przez piaskowce kwarcowe, mułowce i łupki odsłonięte w dawnym przekopie drogowym dochodzącym od północnej strony do wyrobiska, liczą sobie ponad 500 milionów lat i należą do najstarszych skał odsłoniętych na terenie Kielc. Masywne piaskowce ordowiku, które były głównym przedmiotem eksploatacji, są od nich młodsze o ponad 30 milionów lat. Możliwość obejrzenia skamieniałych osadów dawnych mórz z początków ery paleozoicznej nie jest jedynym walorem rezerwatu. W profilu skał ordowickich Biesaku-Białogon są obecne również bentonity – skały osadowe, które tworzyły się w wyniku wietrzenia materiału wulkanicznego w warunkach morskich. Są one jednym z najstarszych zapisów aktywności wulkanicznej, jaki zachował się w profilach skalnych Gór Świętokrzyskich. Największy walor naukowy rezerwatu stanowi przestrzenny układ skał, w którym skały kambru i ordowiku występują w ,normalnym’’ ułożeniu tj. młodsze zalegają na starszych, oraz w ułożeniu zaburzonym, w którym starsze skały kambryjskie zalegają na młodszych skałach ordowiku. Odwrócony układ warstw skalnych to efekt działania dawnych ruchów górotwórczych (prawdopodobnie kaledońskich), które doprowadziły do sfałdowania i nasunięcia warstw skalnych na siebie.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
DALNIA – GRABINA
ŚLADAMI DEWOŃSKIEGO MORZA I KIELECKICH GWARKÓW
Wapienne wzgórza , Dalni (319 m n.p.m.) i Grabiny (308 m n.p.m.) stanowiące zachodni fragment Pasma Kadzielniańskiego kryją w sobie wiele ciekawostek geologicznych i historycznych. Wzniesienia Dalni i Grabiny weszły w skład zespołu przyrodniczo-krajobrazowego ,,Dalnia-Grabina’’ utworzonego w 2009 roku. Opisywanym obszarze wyeksponowane są na powierzchni terenu ślady dawnego górnictwa rud ołowiu, które najprawdopodobniej zostało zapoczątkowane już w średniowieczu. Kolejną atrakcją są naturalne i sztuczne wychodnie wapieni dewonu górnego zawierające miejscami skamieniałości dawnych morskich organizmów: gąbek, koralowców, ramienionogów i ślimaków. W skałach wapiennych w wyniku ruchów górotwórczych powstała sieć drobnych spękań i większych uskoków, z którymi związana jest wspomniana wcześniej mineralizacja kruszcowa i występujący pospolicie kalcyt. W skałach wapiennych wykształciły się również liczne formy krasowe widoczne w wielu miejscach ścieżki. Uzupełnieniem walorów przyrody nieożywionej są stanowiska rzadkich i chronionych gatunków roślinności wapieniolubnej.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
BRUSZNIA
GÓRA Z HISTORIĄ
Góra Brusznia (309 m n.p.m.) zbudowana z wapieni środkowego i górnego dewonu należy do ciągu wzniesień stanowiących przedłużenie Pasma Kadzielniańskiego w kierunku południowo-zachodnim. Na wierzchołku wzniesienia znajduje się krzyż upamiętniający koncentrację powstańców w 1863 roku. Na zboczach góry zachowały się liczne ślady górnictwa kruszcowego w postaci ,,szpar’’, zapadniętych szybów górniczych i hałd.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
GÓRA CMENTARNA
ŚLADY TROPIKALNEGO MORZA SPRZED 380 MILIONÓW LAT
Góra Cmentarna zlokalizowana przy ul. Ściegiennego, pomiędzy cmentarzem Nowym i Starym w Kielcach stanowi środkową część Pasma Kadzielniańskiego. Miejsce znane jest głównie z pomnika Homo Homini odsłoniętego 11 września 2006 roku w piątą rocznicę ataku terrorystycznego na World Trade Center w Nowym Jorku. Góra Cmentarna kryje w sobie również geologiczne ciekawostki. Tuż za pomnikiem znajduje się teren o urozmaiconym ukształtowaniu, na którym od początku XX wieku prowadzono wydobycie wapieni dewońskich w kamieniołomie ,,Barwinek’’. Z wapieniami budującymi Górę Cmentarną możemy się zapoznać dokładniej w kilku wychodniach skalnych znajdujących się za pomnikiem. Jasny, masywny wapień określany mianem ,,kadzielniańskiego’’ zawiera niezwykłe bogactwo skamieniałych szczątków gąbek, koralowców, ramienionogów, mszywiołów, ślimaków i liliowców. To pamiątka późnodewońskiego, tropikalnego morza sprzed 380 milionów lat, w którym tworzyły się masywne wapienie budujące większość wniesień Pasma Kadzielniańskiego.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
GÓRA SŁONECZNA
MIEJSCE O WIELU NAZWACH I ZAPIS DEWOŃSKIEGO MORZA
Wzniesienie Góry Słonecznej należącej do Pasma Kadzielniańskiego, zwane potocznie Psimi Górkami, na początku XX wieku zwane było również Sosnówką. Obecnie wierzchołek wzniesienia z pozostałościami dawnych kamieniołomów odsłaniających profil skał dewonu górnego objęty jest ochroną prawną jako stanowisko dokumentacyjne ,,Odsłonięcia skalne na Górze słonecznej’’. W odsłonięciach zlokalizowanych na południowym i północno-wschodnim zboczu wzniesienia możemy obejrzeć różne odmiany wapieni dewonu górnego, w tym masywne płytkomorskie wapienie z dość liczną fauną gąbek, koralowców i ramienionogów oraz warstwowane wapienie z nieliczną fauną głowonogów. Uwaga: w obrębie stanowiska nie ma oznakowanych ścieżek i infrastruktury turystycznej, z związku z czym zwiedzanie odbywa się na własną odpowiedzialność.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
GÓRA HAŁASA
OD ORDOWICKIEGO MORZA DO PLACU DEFILAD W WARSZAWIE
Północne zbocze Góry Hałasa (394 m n.p.m.) należącej do Pasma Dymińskiego zbudowane jest z piaskowców i mułowców kambru oraz ordowiku. W tej lokalizacji znajduje się stanowisko dokumentacyjne ,,Odsłonięcie skalne u podnóża Góry Hałasa’’, które obejmuje ochroną fragment ściany dawnego kamieniołomu powstałego w wyniku wydobycia piaskowców kwarcowych ordowiku. Skały te eksploatowano już w okresie międzywojennym oraz po II wojnie światowej, przede wszystkim na wyrób kostki brukowej, którą wyłożono m.in. fragment ul. Wojska Polskiego oraz Placu Defilad w Warszawie. Jasnoszare piaskowce widoczne w odsłonięciu są pochodzenia morskiego, o czym świadczą nieliczne szczątki ramienionogów i trylobitów, które były opisywane z tego stanowiska. Urozmaiceniem walorów geologicznych odsłonięcia jest żyła bladoróżowego minerału barytu wypełniająca spękania przecinające piaskowce. Odsłonięcie udostępnione jest żółtym szlakiem spacerowym, jak również posiada infrastrukturę turystyczną w postaci tablicy informacyjnej i siedziska.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
GÓRA TELEGRAF
NAJWYŻSZA GÓRA KIELC
Góra Telegraf (406 m n.p.m.) stanowiąca główną kulminację Pasma Dymińskiego jest jednocześnie najwyższym wzniesieniem znajdującym się w granicach administracyjnych Kielc. Miejsce to stanowi dobry punkt widokowy na północną i północno-wschodnią część Kielc wraz z charakterystycznymi wzniesieniami (m.in. Górą Grodową, Świnią Górą, Wiśniówką, Wierzejską, Domaniówką oraz widocznymi na pierwszym planie wzniesieniami wschodniej części Pasma Kadzielniańskiego). Góra Telegraf podobnie jak sąsiadująca
z nią Góra Hałasa zbudowana jest głównie z mułowców i piaskowców kambru i ordowiku, które są miejscami widoczne w naturalnych i sztucznych odsłonięciach na wierzchołku oraz zboczu północnym. Przez wzniesienia prowadzi niebieski szlak turystyczny wiodący z Chęcin do Łagowa oraz żółty szlak spacerowy biegnący wokół Kielc. Na północnym stoku wzniesienia w sezonie zimowym działa narciarski wyciąg orczykowy.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Ośrodek sportowo turystyczny Telegraf
2. Lokalizacja
ŚWINIA GÓRA
ZAPIS MORZA SPRZED 400 MLN LAT
To niewielkie wzniesie (346 m n.p.m.) w północno-wschodniej części Kielc. Znajdują się tu pozostałości wyrobiska z lat 30-tych XX wieku. Eksploatowano tu dewońskie piaskowce kwarcytowe, głównie na potrzeby drogownictwa. Obecnie wyrobiska są już nieco zarośnięte jednak piaskowce są w dalszym ciągu widoczne. Świnia Góra to też doskonały punkt widokowy, świetnie widać stąd m.in. Łysogóry z najwyższymi świętokrzyskimi szczytami, czyli Łysicą (612 m n.p.m.) i Łysą Górą (595 m n.p.m.). Na Świnią Górę najlepiej dotrzeć szlakiem spacerowym koloru żółtego.
WIĘCEJ INFORMACJI
1. Lokalizacja
