Rezerwaty

17 lipca 2012
GEONATURA KIELCE administruje trzema kieleckim kamieniołomami, w których znajdują się rezerwaty geologiczne.

PARK I REZERWAT KADZIELNIA

Kadzielnia (295 m n.p.m.) wchodzi w skład położonego w południowej i zachodniej części Kielc wapiennego Pasma Kadzielniańskiego. Najwyższe wzniesienie zwane tzw. Skałką Geologów to relikt dawnej Góry Kadzielnia. Ze szczytu Skałki rozciąga się piękny widok na Karczówkę, Pasmo Zgórskie i Posłowickie oraz masyw góry Telegraf. Sięgając do historii dowiadujemy się, że kamieniołom na Kadzielni istniejący od XVII w. dostarczał surowca m. in. do wypalania wapna. Około 1770 r. powstał pierwszy piec do wypalania wapna, zbudowany z inicjatywy biskupa Kajetana Sołtyka. Wydobycie surowca skalnego stało się przyczyną powstania głębokiego wyrobiska, na najniższym poziomie zalewanego wodami podziemnymi. Dziś Kadzielnia jako efekt trwającej 200 lat działalności górniczej jest terenem niezwykle atrakcyjnym pod względem naukowym, dydaktycznym i krajobrazowym.

W 1962 roku, w części kamieniołomu obejmującej reliktowy ostaniec skalny nazywany Skałką Geologów (o powierzchni 0,6 ha), powstał ścisły rezerwat przyrody nieożywionej. Wzgórze zbudowane jest głównie z górnodewońskiego wapienia skalistego związanego z dawną płycizną węglanową i zawierającego szczątki fauny morskiej (stromatoporoidy, gąbki, koralowce, ramienionogi, mszywioły). Poza stanowiskiem paleontologicznym, ważnym aspektem geologii rezerwatu są również zjawiska krasowe, przejawiające się w występowaniu różnorodnych form krasu powierzchniowego (zagłębienia, żłobki i kawerny krasowe) i wgłębnego (jaskinie, leje i kominy krasowe). Wapienne podłoże rezerwatu Kadzielnia jest także stanowiskiem występowania wielu rzadkich i chronionych gatunków roślinności wapiennolubnej, natomiast w jaskiniach występują cenne gatunki nietoperzy i pająków. U stóp ściany skalnej powstał park rekreacyjny z oddanym w 1971 r. do użytku amfiteatrem, zmodernizowany w 2010 r. Więcej informacji o amfiteatrze można znaleźć na: http://amfiteatr-kadzielnia.pl

Przez Skałkę Geologów czyli część rezerwatową kamieniołomu Kadzielnia nie przebiega znakowany szlak turystyczny, ale można ją  podziwiać z otaczających rezerwat ścieżek spacerowych. W części wschodniej kamieniołomu zlokalizowane są również punkty widokowe z których oprócz rezerwatu Kadzielnia oraz amfiteatru można podziwiać piękne widoki na pasma Gór Świętokrzyskich.

Teren Kadzielni jest jednym z najbardziej znanych obszarów jaskiniowych, czyli krasowych w Górach Świętokrzyskich, występuje tu 25 jaskiń i schronisk skalnych. Od 2004 prowadzono prace nad udostępnieniem dla turystów kilku tutejszych jaskiń. W wyniku wspominanych działań połączono trzy jaskinie: Jaskinie Odkrywców, Prochownię i Szczelinę na Kadzielni. Podziemna trasa turystyczna ma ok 140 metrów i zwiedzać ją można od 6 listopada 2012 roku – szczegóły znajdziecie TU.

Warto dodać, iż Park Kadzielnia znajduję się w granicach Kieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Jak dojechać
W okolice Kadzielni dojedziemy na przystanek KRAKOWSKA KADZIELNIA autobusami linii nr 4, 6, 7, 11, 12, 14, 17, 19, 24, 27, 29, 31, 32, 43, 55 , T. Od strony Al. Legionów możemy dojechać linią nr 54 i wysiąść na przystanku Al. Legionów Kadzielnia lub liniami 4, 30, 44, 54 i wysiąść na przystanku Al. Legionów stadion i dojść ok 300 metrów kierując się Al. Legionów w rejon Parku Kadzielnia.

Szczegółowe informacje na temat komunikacji miejskiej w Kielcach można znaleźć na stronie Zarządu Transportu Miejskiego w Kielcach

Wyszukiwarka połączeń znajduje się również na stronie: jakdojade.pl

Pieszo
Z centrum Kielc z rejonów kieleckiego deptaku ul. Sienkiewicza, który od Kadzielni odległy jest ok 1km. Można dojść miejskimi szlakami spacerowymi koloru niebieskiego i zielonego – zaczynają się one na Placu Artystów. Dotrzeć można także kieleckim szlakiem miejskim koloru czerwonego.

Samochodem prywatnym, bądź autokarem wycieczkowym
Samochody osobowe jak i autokary można zaparkować wzdłuż Al. Legionów, a także na drugim parkingu z wjazdem od ul. Krakowskiej. W okolicach Kadzielni znajduje się również parking przy stadionie piłkarskim (wjazd od Al. Legionów, a także od ul. ks. Piotra Ściegiennego).

 

KAMIENIOŁOMY NA ŚLICHOWICACH WRAZ Z REZERWATEM SKALNYM IM. JANA CZARNOCKIEGO

Kamieniołomy na Ślichowicach eksploatowały surowiec wapienny już w okresie międzywojennym. Podczas eksploatacji w wyrobisku odsłonięto unikatowe zjawiska tektoniczne, w związku z czym, w 1949 roku część odsłonięcia objęto ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Duża wartość naukowa i dydaktyczna odsłonięcia zadecydowała, że w dniu 18 czerwca 1952 roku utworzono ścisły rezerwat przyrody – rezerwat skalny im. Jana Czarnockiego. Rezerwat objął skalną grzędę o powierzchni 0,55 ha, rozdzielającą dawne wyrobiska.

W obrębie rezerwatu widoczne są podręcznikowe przykłady form tektonicznych: fałd obalony i fałd leżący, uformowanych w wapieniach i wapieniach marglistych dewonu górnego. Ochroną objęta jest również roślinność: murawy kserotermiczne oraz berberys, wisienka stepowa i dzika róża.Kamieniołom dzieli się na dwie części , wschodnią i zachodnią, pomiędzy którymi zachowała się kilkunastometrowa listwa skalna. W pierwszym od wschodu kamieniołomie widoczne są wapienie cienkoławicowe powstałe w okresie górnego dewonu. W zachodniej części wyrobiska podczas eksploatacji odsłonięto silnie pofałdowane warstwy skalne. Największą ciekawostką jest fałd leżący, objęty ścisłą ochroną. Nosi on nazwę fałdu śluchowickiego.

Prócz występujących w rezerwacie bardzo ciekawych zjawisk tektonicznych na uwagę zasługują znajdujące się tam wapienie bitumiczne. Przyglądając się bliżej występującym tu skałom daje się zauważyć o wiele mniejszą ilość fauny niż w pozostałych odsłonięciach kieleckich. Świadczy to o odmiennych warunkach powstawania osadów. Roślinność występująca w rezerwacie reprezentowana jest przez gatunki suchoroślowe przystosowane do bardzo ubogich warunków glebowych.

Aby lepiej oglądać fałd na terenie dawnego kamieniołomu a także wkoło niego przygotowano ścieżki spacerowe, a także punkty widokowe. Fałd można oglądać również po zmroku gdyż od 2009 r. jest on oświetlony.

Jak dojechać

W okolice kamieniołomu na Ślichowicach można dojechać liniami autobusowymi nr 8, 15, 23, 27, 29, 45, 46, 47, 102, 105, 108, 112, N1 oraz C, należy wysiąść na przystanku SZAJNOWICZA – IWANOWA I, a następnie skręcić w prawo w  ul. Kazimierza Wielkiego którą dojdziemy po ok. 600 metrach do granicy rezerwatu.

Szczegółowe informacje na temat komunikacji miejskiej w Kielcach można znaleźć na stronie Zarządu Transportu Miejskiego w Kielcach

Wyszukiwarka połączeń znajduje się również na stronie: jakdojade.pl

Pieszo
Przez rezerwat przebiega miejski kielecki żółty szlak spacerowy biegnący z jednej strony od Białogonu i Rezerwatu Karczówka, a z drugiej od Herbów i Rezerwatu Sufraganiec.

Samochodem prywatnym, bądź autokarem wycieczkowym
Przy kamieniołomach zlokalizowany jest parking dla samochodów osobowych i autokarów do którego można dojechać ul Kazimierza Wielkiego.


REZERWAT WIETRZNIA IM. ZBIGNIEWA RUBINOWSKIEGO

Rezerwat przyrody nieożywionej „Wietrznia” im. Zbigniewa Rubinowskiego utworzono 4 listopada 1999 roku rozporządzeniem Wojewody Świętokrzyskiego. Chroniony obszar obejmuje powierzchnię 17,95 ha. Ochroną częściową objęto pozostałości wzgórza Wietrznia (312 m n.p.m.) należącego wraz z Kadzielnią (295 m n.p.m.) do Pasma Kadzielniańskiego zbudowanego z wapieni górnodewońskich. Plan działań uwzględnia ochronę wartości przyrodniczej terenów „Wietrzni”, łącznie ze znajdującymi się tam: stawem (użytek ekologiczny), roślinnością i otuliną rezerwatu. Chronione gatunki roślinności wapiennolubnej są obok odsłonięć geologicznych ważnym elementem rezerwatu.

Rezerwat położony jest w południowo-wschodniej części miasta Kielc, na północ od ulic: Wojska Polskiego i Daleszyckiej. Z pozostałości wzgórza Wietrznia wiodczna jest panorama zachodniej części Gór Świętokrzyskich.

Od 1893 roku wydobywano tutaj systemem stokowym i stokowo wgłębnym wapienie i dolomity na produkcję wapna oraz jako kamień budowlany i tłuczeń drogowy. W 1974 roku zaprzestano eksploatacji surowca, a pozostałością po działalności górniczej są dziś trzy połączone ze sobą kilkupoziomowe wyrobiska o nazwach: Wietrznia, Miedzygórz i Międzygórz Wschodni. Wyrobiska te tworzą dziś zagłębienie o łącznej długości ok. 900m.

W południowo-wschodniej części rezerwatu zlokalizowane jest Centrum Geoedukacji.

Rezerwat Wietrznia jest doskonałym miejscem spacerowym (m.in. przez dno dawnych wyrobisk przebiega specjalnie przygotowana ścieżka edukacyjna) gdzie z licznych tablic można dowiedzieć się wielu informacji na temat przeszłości geologicznej terenu obecnych Kielc. Natomiast z punktów widokowych można obserwować doskonałe panoramy Gór Świętokrzyskich, a pomocne w identyfikacji poszczególnych szczytów są tablice ze specjalnymi schematami.

Jak dojechać

Około 500 metrów od Centrum Geoedukacji odległy jest przystanek “PILECKIEGO / KARSKIEGO”. Zatrzymuje się na nim linie nr 1104 (kierunek Bukówka).

Około 850 metrów od Centrum Geoedukacji zlokalizowana jest pętla autobusowa “PILECKIEGO” do której można dojechać liniami 34 i 54.

Można również dojechać w okolice zachodniej części rezerwatu Wietrznia liniami nr 11, 25, 33, 3441, 45, 104, 108, 113 oraz N2 i wysiąść na przystanku “TARNOWSKA/ WOJSKA POL”., a następnie dojść ok 900 metrów ul. Wojska Polskiego i ul. Daleszycką lub ścieżkami w obrębie rezerwatu Wietrznia.

Szczegółowe informacje na temat komunikacji miejskiej w Kielcach można znaleźć na stronie Zarządu Transportu Miejskiego w Kielcach

Pieszo
Z centrum Kielc ( z Placu Artystów) można dojść pieszo do rezerwatu Wietrznia miejskim szlakiem spacerowym koloru zielonego.

Samochodem prywatnym, bądź autokarem wycieczkowym

Przed Centrum Geoedukacji zlokalizowany jest bezpłatny parking zarówno dla samochodów osobowych jak i autokarów. Od drogi krajowej nr 73 polecamy dojazd do Centrum Geoedukacji ulicami: rtm. Witolda Pileckiego, a następnie Jana Karskiego i dalej ul. Daleszycką.

x